Historia

Kotlina Kłodzka zajmuje centralne położenie w zlewni górnej Nysy Kłodzkiej i tworzy wraz z rowem górnej Nysy największą śródgórską kotlinę w Sudetach. Krawędzie tektoniczne otaczających ją gór stanowią naturalną jej granicę, tworząc charakterystyczny wielokąt, którego bokami od południowego zachodu są góry Orlickie i Bystrzyckie. Od zachodu góry Stołowe, od południowego wschodu Masyw Śnieżka i góry Bialskie, od wschodu góry Złote, a od północy góry Sowie i góry Bardzkie. Samą kotlinę zaś tworzy lekko falista równina o wysokości 350-430 m n.p.m. Środek kotliny wyznacza głęboko wcięta dolina rzeki Nysy Kłodzkiej nad którą zlokalizowane jest Kłodzko.

Specyfika otoczenia wpływa bezpośrednio na topologię miasta i wymusza rodzaj i ilość urządzeń w tym wodociągowo – kanalizacyjnych na jego terenie. Ciągły rozwój miasta, tj. rozszerzenie granic zamieszkania, w coraz to trudniej dostępne regiony położone bardzo wysoko w stosunku do ujęć wody, skłania do projektowania nowych obiektów gospodarki wodnej.

Rys historyczny – ok roku 1540 wybudowano wodociąg miejski oraz wieżę ciśnień. Zbiorowe dostarczenie wody mieszkańcom miasta Kłodzka rozpoczyna się w latach 1883/86, czyli od czasu wykonania pierwszych studni, stacji pomp oraz rurociągów zasilających centrum miasta (obiekty te są eksploatowane do czasów współczesnych).

Historia ujęć wodociągowych dla miasta Kłodzka:

• Pierwsze prace związane z ujęciami wody dla Kłodzka wykonano w latach 1883 – 1886, kiedy to zrealizowano dwie studnie kopane – szybowe, o głębokości ok. 10 m z poborem wody przez dno, z których woda ujmowana była systemem lewarowym. W następnych latach odwiercono kolejne dwie studnie, o głębokości 12 m i średnicy 200 mm, z filtrem podłużnym szczelinowym. Do roku 1922 studnie te były eksploatowane przy pomocy pomp parowych, a w latach 1922 – 1924 pompami elektrycznymi. W tym okresie wodociągi miejskie eksploatowały jeszcze jedną studnię kopaną o średnicy 1 m i głębokości 6 m. Eksploatacja jej prowadzona była przy pomocy pompy wirowej przez krótki okres czasu z uwagi na występujące zanieczyszczenie bakteriologiczne.
• W okresie powojennym wykonano dalsze otwory eksploatacyjne, w roku 1952 – studnię kopaną o głębokości 9 m. Jest to studnia lewarowa o średnicy 2 m z obudową z kręgów betonowych.
• Pierwsze studnie wiercone powstały w 1957 r. Były to studnie ofiltrowane o głębokości 36 m.
• W latach następnych 1964 – 1965 przystąpiono do dalszej rozbudowy ujęcia. Jako pierwsze odwiercono studnie o głębokości 21,5 m z filtrem porcelitowym i studnię o głębokości 18 m z filtrem prętowym. Studnie te włączono do eksploatacji w systemie lewarowym. W tym też okresie wykonano studnię pompową o głębokości 35,7 m.
• Równocześnie w widłach Nysy i Bystrzycy Dusznickiej odwiercono jesienią 1964 r. dwa otwory o łącznej wydajności 227 m³ /h, z poborem wody w systemie pompowym.
• W roku 1974 w związku z zaistniałą potrzebą rozbudowy ujęcia wykonano dokumentację wraz z projektem i programem dalszych prac związanych z nowymi wierceniami.
• W latach 1976 – 1977 w ramach tego programu odwiercono kolejne studnie pompowe. We wszystkich tych odwiertach zastosowano filtry stalowe z rur perforowanych owiniętych siatką. Studnie te miały pokryć powstający deficyt wody spowodowany spadkiem wydajności już istniejących otworów.
• Dalszy rozwój ujęć wodociągowych to rok 1979, w którym powstały dwie studnie o głębokości 32 m. W tym okresie wyłączono z eksploatacji studnie powstałe na końcu XIX w – po spadku ich wydajności do wartości minimalnej.
• Dalszy rozwój ujęć Kłodzka to lata 80, w których powstaje 10 studni o głębokości 35-38 m. Siedem z tych studni zlokalizowano na prawym brzegu Nysy Kłodzkiej tworząc tzw. Ujęcia prawobrzeżne. W pierwszym etapie – 1981 r. – wykonano dwie studnie na prawej stronie rzeki i jedną na lewej. W dalszym okresie – 1983 r. i 1984 r. – powstają kolejne trzy otwory eksploatacyjne.
• W wyniku spadku wydajności studni odwierconych w latach 60-70 zrealizowano nowe trzy otwory – dwa na prawej stronie i jeden jako ujęcie lewobrzeżne.
• W związku z dalszym rozwojem budownictwa mieszkaniowego i wzrostu zapotrzebowania na wodę w latach 1994 – 1996 uruchomiono kolejne trzy nowe studnie.
• Obecnie Kłodzko dysponuje 23 studniami rozmieszczonymi po obu stronach Nysy Kłodzkiej. Trzy z nich to studnie kopane o głębokości od 9 do 10 m, pozostałe to studnie wiercone o głębokości od 18 do 38 m.

Historia oczyszczalni ścieków dla miasta Kłodzka:

• „Stara” oczyszczalnia ścieków – mechaniczno – biologiczna – o przepustowości 7500 m³/d, wybudowana została w latach 60-tych i składała się z urządzeń:
  • krat
  • piaskownika dwukomorowego
  • dwóch złóż biologicznych
  • osadnika wtórnego typu Dora
  • sześciu osadników typu Imhoffa
  • przepompowni ścieków wraz ze studnią zbiorczą
  • poletek do suszenia osadu
  • wylot do rzeki Nysy Kłodzkiej w km 128+370

• Na początku lat 90-tych oczyszczalnię tę przebudowano, zwiększając jej przepustowość do 12 500 m³/d. Między innymi usprawniono część mechaniczną oczyszczalni, w części biologicznej wprowadzono proces osadu czynnego, a w gospodarce osadowej dobudowano otwartą komorę fermentacji osadu oraz lagunę do jego odwadniania.
• W 1996 r. oczyszczalnia została wyposażona w stację mechanicznego odwadniania osadu przefermentowanego, z prasą sitowo-śrubową firmy Huber.
• W lipcu 1997 r. oczyszczalnia zniszczona została przez powódź, a jej odbudowa wraz z modernizacją ciągu oczyszczania ścieków trwała od kwietnia 1999 r., kiedy to rozpoczęto ponowny jej rozruch technologiczny.
• W roku 2000 wprowadzono kolejne zmiany w ciągu technologicznym oczyszczalni ścieków (instalacja do strącania nadwyżek fosforu i przepływomierz z automatycznym zapisem przepływów w celu sumowania ilości ścieków oczyszczonych biol. i mech.)
• W roku 2010 oddano do użytkowania instalację „Słonecznej suszarni odpadów ściekowych”, której głównym celem jest rozwiązanie problemu zagospodarowania osadów ściekowych, powstających w procesie oczyszczania ścieków.

Historia rozwoju systemu informatycznego – centralne zarządzanie

• Prace nad systemem centralnego sterowania (zarządzania) rozpoczęły się w 1998 r. Bezpośrednią przyczyną rozpoczęcia prac nad budową wewnętrznego systemu informacji o studniach ujęciowych była powódź w 1997 r. i oferta pomocy ze szwedzkiej agencji rządowej SIDA.
• System ten wprowadzony został w 1998 r. System sterował pracą studni ujęciowych w zależności od zapotrzebowania. Załączał i wyłączał studnie w zależności od rozbioru wody w mieście. System ten, mimo swoich ograniczonych możliwości otworzył perspektywę zdalnej pracy z dyspozytorni umieszczonej na stacji pomp (w głównej pompowni). Szybki postęp techniczny wymusił konieczność poszukania nowych rozwiązań na płaszczyźnie sterowania i automatyki, obejmujących nie tylko układ ujmowania wody, ale także uzdatnianie i dystrybucję wody.
• W 2004 r. rozpoczęto prace nad wieloetapowym wdrożeniem systemu zarządzania wodociągami wg projektu czeskiej firmy GDF. Proces rozwoju tego systemu trwa do chwili obecnej.

Stacja uzdatniania wody

• W latach 1996 – 1999 zbudowana została nowoczesna stacja uzdatniania wody przy ul. Korczaka w Kłodzki o wydajności ok. 9000 m³/dobę.

Rozbudowanie ujęć i pompowni wody trwa, a w miarę postępu technologii i pracy kolejnych pokoleń uzyskano nowoczesny obraz wodociągów spełniających potrzeby mieszkańców.